Ông Ngô Thành Tâm-Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Liên (H.Hòa Vang, TP Đà Nẵng) cho biết, Hòa Liên có 3.751 hộ dân với gần 14 nghìn nhân khẩu, sinh sống tại 13 thôn, đời sống chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp. Trên địa bàn xã hiện có 38 dự án đã và đang triển khai, nhiều dự án chia cắt địa hình, làm thay đổi dòng chảy tự nhiên như đường tránh hầm Hải Vân-Túy Loan, đường Nguyễn Tất Thành nối dài, Kênh thoát lũ Hòa Liên, Khu Đô thị sinh thái Goldenil...

Những dự án trên đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình tổ chức và xây dựng phương án phòng chống thiên tai của địa phương. Hòa Liên có đặc điểm địa hình nhiều vùng trũng thấp, khi mưa lũ thường bị ngập sâu như các khu dân cư thôn Trường Định, Quan Nam 2, Quan Nam 3, Quan Nam 5, Quan Nam 6 và Trung Sơn. Đường tránh QL1A từ hầm Hải Vân đi Túy Loan, đường Cao tốc La Sơn-Túy Loan  ngang qua địa bàn xã, đây là con đường có cao trình hầu hết đều cao hơn các khu dân cư như thôn Quan Nam 3, Quan Nam 6, Quan Nam 1, Tân Ninh, Hiền Phước... có vị trí cao hơn khu dân cư tới 4m. Do cao trình đường cao, hệ thống thoát nước trên thượng lưu đổ xuống mạnh  gây nguy cơ sạt lở đất và trôi nhà cửa, tài sản của nhân dân tại các khu dân cư dưới hạ lưu. 

Sông Cu Đê chảy từ phía Hòa Bắc đổ về hướng Đông Hòa Liên, lưu lượng nước rất lớn vào mùa mưa lũ, nếu gặp thủy triều từ cửa biển Nam Ô dâng lên có thể gây ngập lụt dài ngày đối với xã Hòa Liên. Phía Tây của xã có hồ chứa nước Hòa Trung, sức chứa của hồ trên 12 triệu m3 nước về mùa mưa, nếu không có biện pháp xử lý cụ thể có khả năng gây vỡ đập gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản của người dân. Khó khăn và nhiều cảnh báo nguy cơ cao nhất hiện nay là nhiều dự án đang triển khai độc lập, chưa khớp nối chia cắt giao thông ảnh hưởng đến việc lưu thông, vận chuyển tài sản,  sơ tán nhân dân khi có mưa lũ xảy ra. Nhiều vùng trước đây ít bị ảnh hưởng do mưa lũ, nay lại có nguy ngập sâu, không có đường thoát nước như thôn Vân Dương 1, Tân Ninh, Hiền Phước, Quan Nam 4, Quan Nam 6, Trung Sơn, Quan Nam 2 do ảnh hưởng các dự án thi công dang dở hoặc chưa hoàn thiện... Đơn cử như tại thôn Quan Nam 6, hiện có 20 hộ dân nằm ở khu vực vùng đệm dự án Kênh thoát lũ Hòa Liên. Trong Thông cáo báo chí, đơn vị thi công dự án này đã khẳng định cuối tháng 7-2018 sẽ hoàn thành dự án, nhưng đến nay đã sang tháng 8, dự án vẫn còn dang dở...

Các hộ dân ở thôn Quan Nam 6, mặc dù không nằm trong phần diện tích đất dự án cần giải tỏa, nhưng lại nằm trong diện tích bị  ngập lụt nặng khi có mưa lũ do ảnh hưởng của dự án Kênh thoát lũ. Không chỉ 20 hộ dân cần phải di dời khẩn cấp, mà cả trăm hộ dân  của toàn thôn Quan Nam 8 về lâu dải cũng cần phải có biện pháp di dời, hoặc có phương pháp tránh lũ, bởi ngay bên cạnh thôn là đường cống thoát nước từ đường tránh Nam Hải Vân đổ thẳng xuống, hòa vào kênh thoát lũ đang thi công, nên nguy cơ ngập lụt hàng năm là không thể tránh khỏi.

Vấn đề ảnh  hưởng các dự án thi công không đồng bộ, dở dang, chậm tiến độ gây chia cắt địa hình, thay đổi dòng chảy, gây ngập lụt cục bộ, lũ quét, sạt lở đất ảnh hưởng đến tính mạng, tài sản nhân dân ở vùng Tây Bắc Hòa Vang, nhất là ở Hòa Liên chúng tôi đã nhiều lần có bài phản ánh. Cuối tháng 7-2018, UBND xã Hòa Liên cũng đã kiến nghị: “Đề nghị thành phố chỉ đạo các đơn vị thi công cắm các biển báo tại các điểm thường xuyên xảy ra ngập úng, điểm thấp trũng, sạt lở đất có nguy cơ ảnh hưởng đến ATGT, gây nguy hiểm cho người dân; khẩn trương khớp nối quy hoạch để đấu nối các tuyến giao thông huyết mạch trên địa bàn  như nối từ dự án khu TĐC Hòa Liên 4, Hòa Liên 5 và đường Nguyễn Tất Thành; sớm hoàn thành kênh thoát lũ đoạn qua địa phận thôn Quan Nam 6, Hòa Liên để đảm bảo thoát lũ trong mùa mưa năm 2018; tiếp tục đầu tư dự án Kênh thoát lũ Hòa Liên từ đoạn Tân Ninh đến Quan Nam 4 để tránh gây ngập lụt cục bộ khi mùa mưa đến; sớm giải tỏa đền bù cho các hộ dân nằm trong dự án thường xuyên bị ngập lụt tại thôn Quan Nam 2 , Quan Nam 3, 20 hộ dân vùng đệm kênh thoát lũ thôn Quan Nam 6...

Cũng như ở Hòa Liên, tại xã Hòa Bắc nhiều dự án cũng gây nguy cơ ảnh hưởng đến đời sống người dân trong mùa mưa lũ sắp đến. Ông Hồ Phú Sâm-Trưởng thôn Phò Nam xã Hòa Bắc cho biết, chỉ ngay khu vực thôn, dự án đường cao tốc La Sơn-Túy Loan trong những năm qua, cứ đến mùa mưa lũ là tình trạng sạt lở  xảy ra, đất đá tràn vào nhà dân, tràn ra con đường liên xã ĐT601 ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống nhân dân và ATGT. Nhiều dự án thi công dang dở, chậm tiến độ rất lâu như dự án khu tái định cư trung tâm xã Hòa Bắc, dự án kè khẩn cấp sông Cu Đê... đã chậm tiến độ cả năm trời so với kế hoạch gây ảnh hưởng đến đời sống người dân. Có thể nói, trước mùa mưa lũ sắp đến, nhiều vấn đề, nhiều cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn còn hiện hữu ở vùng Tây Bắc Hòa Vang.

Hồng Thanh